متاورس (Metaverse)، مفهومی که در دنیای فناوری و اینترنت به تدریج به شکلی بسیار هیجانانگیز و پرطرفدار ظاهر شده است، به عنوان یکی از مهمترین و آیندهنگرترین تحولات در حوزه دیجیتال شناخته میشود. این مفهوم، یک جهان مجازی فراگیر و بیپایان را به تصویر میکشد که کاربران را قادر میسازد با یکدیگر و با محتواهای دیجیتالی در یک بستر تعاملی و واقعگرایانه به ارتباط و اشتراکگذاری بپردازند. شایانذکر است که این مقاله توسط تیم زوم ارز تهیه شده است.
متاورس چیست؟
متاورس (Metaverse) مفهومی است که به یک دنیای مجازی و فضای مجازی گسترده اشاره دارد که توسط رایانهها و شبکههای ارتباطی ایجاد میشود. در این دنیای مجازی، کاربران قادر خواهند بود تا به صورت آنلاین در یک محیط سهبعدی تعامل کنند، شخصیتهای دیجیتالی را شخصیسازی کنند، با اشیا و افراد واقعی یا دیگر کاربران تعامل داشته باشند و فعالیتهای مختلفی را در این فضا انجام دهند.
مفهوم متاورس اصلیترین ویژگیهای دنیای واقعی را به دنیای مجازی منتقل میکند و تلاش میکند تا تجربه کاربران را برای آنها واقعیتر کند. ایده اصلی پشت متاورس، ادغام و همپیوندی بین دنیای واقعی و دنیای مجازی است به طوری که کاربران بتوانند به صورت بیدرنگ و بیمحدود بین این دو جهان حرکت کنند.
از آنجا که مفهوم متاورس هنوز در حال توسعه و تعریف است، ایدهها و نگرشها نسبت به آن متفاوت است. برخی از افراد به متاورس راهی برای ایجاد یک دنیای مجازی بزرگ و متصل شده میدانند که قدرتمندترین فناوریها را از جمله واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، هوش مصنوعی و بلاکچین به کار میگیرد. در حالی که برخی دیگر این مفهوم را به عنوان یک دسته از برنامهها، بازیها و سرویسهای آنلاین متصل به یکدیگر در نظر میگیرند.
تاریخچه متاورس
مفهوم “متاورس” (Metaverse) در اصل از ادبیات علمیتخیلی و دنیای بازیها به وجود آمده است، اما در سالهای اخیر به عنوان یک هدف واقعی در عرصه فناوری و واقعیت مجازی مطرح شده است. در زیر، تاریخچه متاورس را بهطور خلاصه توضیح میدهیم:
۱۹۹۲: مفهوم متاورس برای اولین بار توسط نیل استیونز (Neal Stephenson)، نویسندهی علمیتخیلی، در رمان خود به نام “Snow Crash” مطرح شد. در این رمان، متاورس به عنوان یک دنیای مجازی واقعیت مجازی توصیف شده است.
۲۰۰۳: شرکت “لیندن لابز” (Linden Lab) بازی آنلاین “دنیای دوم” (Second Life) را عرضه کرد. این بازی اجازه میدهد کاربران شخصیتهای دیجیتالی خود را ایجاد کنند و در یک جهان مجازی تعامل کنند. این تجربه به عنوان یک نمونه ابتدایی از متاورس در نظر گرفته میشود.
۲۰۱۴: شرکت “فیسبوک” (Facebook) با خرید شرکت “اوکولوس ریفت” (Oculus Rift) ورود قوی به صنعت واقعیت مجازی را آغاز کرد. این رویداد باعث توجه بیشتری به مفهوم متاورس شد و فیسبوک به توسعهدهندهها و توانمندسازی کاربران برای ساخت محتواهای واقعیت مجازی و تجربهی متاورس متمرکز شد.
۲۰۲۱: متاورس به عنوان مفهومی جدید در صنعت فناوری و واقعیت مجازی بیشتر شناخته شد. شرکتهای بزرگی مانند فیسبوک، اپل و مایکروسافت اعلام کردند که به توسعه و ساخت متاورس متمرکز خواهند شد. علاوه بر آن، شرکتهای استارتاپی نیز در زمینه متاورس فعالیت میکنند و توسعه دهندگان مستقل در آن مشغول به کار هستند.
از آن زمان تاکنون، توجه به متاورس رو به افزایش است و توسعهدهندگان و کارشناسان در حال کار بر روی ایجاد یک فضای مجازی گسترده و بیشتر تعاملی هستند که تجربهای غنی و واقعی را برای کاربران به ارمغان آورد. با ادغام تکنولوژیهایی مانند واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، شبکههای اجتماعی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، امکانات و تجربیات متاورس در حال توسعه است. هدف نهایی متاورس، ایجاد یک فضای مجازی بزرگ و پویا است که به صورت همزمان با دنیای فیزیکی واقعی در حال تعامل باشد و کاربران بتوانند در آن محیطهای مجازی خلق کنند، با دیگران در آن تعامل داشته باشند و تجربههای جدیدی را تجربه کنند.
با این حال، هنوز توصیف دقیق و یکنواختی از متاورس وجود ندارد و تعریف و تصورات مختلفی در این زمینه وجود دارد. برخی مفهوم متاورس را به عنوان یک دنیای مجازی واقعیت مجازی فراتر از وب ارائه میدهند، در حالی که دیگران به آن راهکاری برای ادغام بین دنیای فیزیکی و دیجیتال میبینند. با توجه به رشد و پیشرفت تکنولوژی و نیازهای کاربران، قطعاً مفهوم و تعریف متاورس در آینده ممکن است تغییر کند و تجربههای جدیدی را برای ما فراهم کند.
نحوه عملکرد متاورس
متاورس به عنوان یک دنیای مجازی گسترده، با استفاده از تکنولوژیهای مختلف کار میکند. در ادامه، نحوه عملکرد تقریبی متاورس را شرح میدهیم:
فضای سهبعدی
متاورس اغلب به صورت یک فضای سهبعدی تعریف میشود. این فضا ممکن است به وسیله واقعیت مجازی (VR) یا واقعیت افزوده (AR) قابل دسترسی باشد. کاربران میتوانند با استفاده از دستگاههای خاصی مانند کیفهای واقعیت مجازی، عینکهای هدست و یا تلفن همراه خود، وارد این فضا شوند و در آن تعامل کنند.
شخصیتهای دیجیتالی
در متاورس، کاربران میتوانند شخصیتهای دیجیتالی (Avatar) خود را ساخته و شخصیسازی کنند. این شخصیتها میتوانند نمایندهی دیجیتالی کاربر در دنیای مجازی باشند و میزبان فعالیتها و تعاملاتشان با دیگر کاربران و محیط متاورس باشند.
تعاملات و اقدامات
در متاورس، کاربران میتوانند با دیگر شخصیتهای دیجیتالی و کاربران واقعی تعامل داشته باشند. این تعاملات میتواند شامل گفتگوها، تجربه فعالیتهای مشترک، خرید و فروش آیتمهای دیجیتالی، شرکت در بازیها و رویدادها و سایر فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی باشد.
تکنولوژی بلاکچین
برخی متاورسها از فناوری بلاکچین برای ثبت و تأیید معاملات و مالکیت آیتمهای دیجیتالی استفاده میکنند. این فناوری به کاربران امکان میدهد تا مالکیت دائمی و قابل اثبات بر روی داراییهای خود را در دنیای مجازی داشته باشند.
اجزای دیگری مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و تکنولوژیهای دیگر نیز ممکن است در متاورس به کار گرفته شوند تا تجربه کاربران را بیشتر و واقعیتر کنند. همچنین، توسعه متاورس همچنان در حال پیشروی است و آینده آن به ارتقا فناوری و خلاقیت توسعه داده میشود.
بیشتر بخوانید: شما میتوانید برای کسب اطلاعات درباره وب ۳ چیست به سایت زوم ارز مراجعه کنید.
نقش بلاک چین در متاورس
بلاکچین (Blockchain) میتواند در فضای متاورس (Metaverse) نقش مهمی ایفا کند. بلاکچین یک فناوری توزیع شده است که امکان ثبت و تأیید تراکنشها و اطلاعات را با استفاده از شبکهای از کامپیوترها فراهم میکند. در فضای متاورس، بلاکچین میتواند در برخی از جوانب نقش مهمی ایفا کند، از جمله تأمین امنیت، مالکیت دیجیتال و ایجاد اقتصاد دیجیتال. با استفاده از بلاکچین، امکان ثبت تراکنشها و اموال دیجیتال در فضای متاورس به صورت امن و بدون نیاز به واسطههای مرکزی وجود دارد. همچنین، بلاکچین قابلیت ایجاد اموال دیجیتال قابل مالکیت مانند قلم نوشتاری یا لباس مجازی را در فضای متاورس فراهم میکند. علاوه بر این، با استفاده از بلاکچین، میتوان بازارهای داخلی در فضای متاورس ایجاد کرد و خدمات، محتواها و اموال دیجیتال را به صورت امن و بدون وابستگی به واسطههای مرکزی معامله کرد. با پیشرفت بلاکچین و نوآوریهای مرتبط، احتمالاً از کاربردهای بیشتری در فضای متاورس بهرهبرداری خواهد شد.
حوزههای کاربرد متاورس
متاورس (Metaverse) کاربردهای بسیار گستردهای دارد. این فضای مجازی و تعاملی میتواند تأثیرات عمدهای در حوزههای مختلف داشته باشد. در زیر به برخی از کاربردهای اصلی متاورس اشاره میکنیم:
تجربه اجتماعی: متاورس به افراد امکان میدهد تا در دنیای مجازی با دیگران دیدار کنند و با آنها در تعامل باشند. این شامل جلسات آنلاین، ملاقاتهای اجتماعی، بازیهای چندنفره و فعالیتهای اجتماعی دیگر است.
خرید و فروش دیجیتال: متاورس میتواند به عنوان یک بازار آنلاین برای خرید و فروش محصولات و خدمات دیجیتال عمل کند. افراد میتوانند ملکها، لباسها، وسایل الکترونیکی و سایر محصولات را در فضای مجازی خریداری و فروش کنند.
آموزش و آموزش مجازی: متاورس میتواند به عنوان یک پلتفرم آموزشی فعالیت کند. این فضا به افراد اجازه میدهد تا دروس، آموزشهای آنلاین و تمرینات عملی را در دنیای مجازی دنبال کنند. همچنین، میتوان با استفاده از تکنولوژیهای متاورس، تجربههای آموزشی تعاملی و واقعیت مجازی را فراهم کرد.
سرگرمی و بازی: در متاورس، افراد میتوانند به بازیها و تجربیات سرگرمی مختلف دسترسی پیدا کنند. این شامل بازیهای ویدئویی، تجربیات واقعیت مجازی، تفاعل با شخصیتهای دیجیتالی و سایر فعالیتهای سرگرمکننده است.
تجربهی هنری و خلاقیت: متاورس به خلاقیت و تجربههای هنری دسترسی را فراهم میکند. افراد میتوانند در آثار هنری مجازی شرکت کنند، محیطهای دیجیتال را طراحی کنند، موسیقی بسازند و فیلمسازی کنند.
کسب و کار و اقتصاد: متاورس میتواند زمینهای برای تجارت الکترونیک، بازاریابی دیجیتال و ایجاد اقتصادی مجازی فراهم کند. این فضا به متاورس (Metaverse) کاربردهای بسیار گستردهای دارد.
کمپانیهای معروف متاورس
متا (Meta)
متا (سابقاً شرکت فیسبوک) یکی از شرکتهای تکنولوژی بزرگ است که در توسعه و پیشرفت متاورس نقش بسیار مهمی داشته است. آنها همچنین توسعه دهنده اصلی هدستهای Oculus هستند که شامل محصولاتی مانند هدست کوئست (Quest) است. هدست کوئست با فروش میلیونها نسخه، یکی از محصولات پرطرفدار در صنعت متاورس است.
با استفاده از هدستهای Oculus، کاربران میتوانند به صدها بازی، اپلیکیشن، ابزار سرگرمی و سایر فعالیتها در متاورس دسترسی پیدا کنند. این هدستها نیاز به یک گوشی موبایل برای استفاده ندارند و قابلیت تجربه واقعیت مجازی را به کاربران ارائه میدهند.
زاکربرگ اعلام کرده است که هدف اصلی او تسهیل فرآیند جانبخشی به متاورس و تسریع پلتفرمهای شبکههای اجتماعی است. آنها در سال ۲۰۲۱ پلتفرم Horizon Worlds راهاندازی کردهاند که یک فضای واقعیت مجازی است که کاربران میتوانند در آن با استفاده از آواتارهای خود حرکت کرده و با فعالیتهای خود به توسعه و پیشرفت متاورس کمک کنند.
مایکروسافت (Microsoft)
مایکروسافت نقش مهمی در توسعه و پیشرفت متاورس (MetaVerse) داشته است. این شرکت، با تمرکز بر واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، تکنولوژیها و پلتفرمهایی را توسعه داده است که به افراد امکان میدهند در این فضاها حضور پیدا کنند و تعامل کنند. یکی از محصولات مهمی که توسط مایکروسافت ارائه شده است، هدست هولو لنز (HoloLens) است. این هدست هوشمند، قابلیتهای واقعیت افزوده را فراهم میکند و کاربران میتوانند عناصر مجازی را در محیط واقعی مشاهده و با آنها تعامل داشته باشند. علاوه بر این، مایکروسافت پلتفرم Mixed Reality را نیز توسعه داده است که به توسعهدهندگان ابزارها و منابع لازم برای ایجاد برنامهها و تجربههای مرتبط با واقعیت مجازی و افزوده را فراهم میکند. این نقش مایکروسافت در توسعه و پیشرفت متاورس، به ایجاد تجارب جدید و نوآوری در حوزه واقعیت مجازی کمک کرده است.
اپل (Apple)
اپل نیز به عنوان یکی از شرکتهای بزرگ در حوزه فناوری، دارای نقش مهمی در توسعه متاورس (MetaVerse) است. اپل با تمرکز بر تکنولوژیهای واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، در حال تحقق و توسعه پروژهها و محصولاتی است که به کاربران امکان میدهند در این فضاها تعامل کنند.
یکی از مهمترین محصولات اپل در این حوزه، هدست واقعیت افزوده آیپد (Apple AR Headset) است. این هدست، قابلیت نمایش عناصر مجازی را در محیط واقعی فراهم میکند و به کاربران امکان میدهد با آنها تعامل داشته باشند. همچنین، اپل در حال توسعه هدست واقعیت مجازی (Apple VR Headset) نیز است که قرار است تجربهای فراگیر از واقعیت مجازی را برای کاربران ایجاد کند.
علاوه بر این، اپل با ارائه پلتفرم ARKit برای توسعهدهندگان، ابزارها و منابع لازم برای ایجاد برنامهها و تجربههای مرتبط با واقعیت افزوده را فراهم میکند. این پلتفرم امکان ایجاد برنامهها و بازیهای واقعیت افزوده با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته را به توسعهدهندگان میدهد.
بنابراین، نقش اپل در متاورس به توسعه تکنولوژیهای واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، ارائه محصولات نوآورانه و ایجاد ابزارها و پلتفرمهای لازم برای توسعهدهندگان برای ساخت تجربههای متاورس برای کاربران متمرکز است.
سخن پایانی
با توجه به پیچیدگی بسیار عالمانه و مفهومی که متاورس دارد، واقعاً تحقق کامل این ایده هنوز به زمینههای فراوانی احتیاج دارد. با توجه به پیشرفتهای چشمگیری که تاکنون در توسعه متاورس انجام شده است، هنوز بسیاری از وظایف برای دستیابی به یک تحقق کامل این ایده باقی مانده است. با توجه به اینکه متاورس با چالشهای همراه است ولی میتوان بدون شک گفت حضور حتمی متاورس در زندگی آیندهی بشر است. کسبوکارها نیز در هر زمینهای که فعالیت میکنند باید خود را برای آن آماده کنند.
منبع: زوم ارز